Dürtü kontrol bozukluğu, idrar ya da dışkıda sıkça kontrolünü kaybetme, uyku bozuklukları, cinsel isteklerin ani bozulması, kişinin öfkeye kapılması gibi bir dizi davranışların ortaya çıkmasıyla karakterize bir psikiyatrik durumdur. Bu makalede dürtü kontrol bozukluğu, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verilecektir.
Nedenleri
Dürtü kontrol bozukluklarının nedeni tam olarak bilinmese de, bazı risk faktörleri olduğu düşünülmektedir:
- Kişinin doğuştan getirdiği davranışsal özellikler.
- Kişinin yaşadığı çevre.
- Kişinin, düşünceleriyle, duygularıyla, davranışlarıyla ve biyolojisiyle özdeşlik içerisinde olmaması.
- Yanlış anlaşılmalar, çarpık iletişim, kişisel bazı kötü anılar ve travmalar.
Tedavi Yöntemleri
Dürtü kontrol bozukluklarının tedavisi, çoğunlukla psikolojik destek, doktor kontrolü altındaki ilaçlar ve kişinin kendi kendini geliştirmesinden oluşan terapötik yaklaşımlarla yapılmaktadır. Aşağıdaki yaklaşımlar da dürtü kontrol bozukluğu tedavisinde kullanılabilir:
- Kişiler arası iletişim.
- Kişiler arası ilişki terapisi.
- Yaşam tarzı güncelleme.
- Kognitif davranışçı terapi.
- Semptom kontrolü.
- Stres yönetimi.
- Kişilik gelişim.
Kısa vadede, doktor kontrolündeki ilaçlar çoğu kişi için dürtü kontrol bozukluğu semptomlarının denetim altına alınmasına yardımcı olabilir. Uzun vadede, terapi yardımıyla kişi, sahip olduğu davranışsal ve duygusal yanlış inançlarının nasıl değiştirilebileceğini öğrenebilir.
Dürtü kontrol bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk olarak da bilinir ve kişinin ruh sağlığını etkileyen bir psikiyatrik bozukluktur. Bu durumda, kişinin kontrolü olmadan, irrasyonel ve anlamsız sürekli olarak düşünceleri veya davranışları tekrarlayan davranışlar gösterir. Dürtü kontrol bozukluğunda, çoğu kez obsesif düşünceler ve/veya kompulsif davranışlar vardır. Obsesyonlar, kişinin hayatını etkileyebilecek tekrarlayan düşüncelerdir. Kompulsiyonlar, kişinin genellikle anlamsız olan bir şeyi yapmak için bilinçli olarak tekrarlayan davranışlarını ifade eder. Dürtü kontrol bozukluğu, çoğu zaman endişe, korku ve gerginlik duygularına kaynaklıdır. Kişinin bu düşünce ve davranışları, herhangi bir dış etkiden kaynaklanmayan şekilde (örneğin hastalık ya da kötü alışkanlık) çok güçlü olarak kendini hissettirir. Bunun sonucunda, kişi gerçek yaşamında başarısızlık yaşayabilir.
Dürtü kontrol bozukluğu için belirtiler arasında; aşırı endişe, kontrol etme isteği, kargaşa, depresyon, gerilim, uykusuzluk, yeme bozuklukları, uyuşturucu veya alkol bağımlılığı vardır. Dürtü kontrol bozukluğunun tedavisi için; psikoterapi, ilaç tedavisi ve biyolojik tedavi yöntemleri kullanılabilir. Biyolojik tedavi, özellikle nöroleptik ajanların kullanımı ile başlar ve bir kişinin tedaviye cevabının izlenmesi için diğer ilaçlar da eklenebilir. Psikoterapi, dürtü kontrol bozukluğunu tedavi etmek için çok önemlidir ve çoğu zaman kişiyi öğrenmeye ve bu düşünce ve davranışları kontrol etmeyi öğrenmeye yardımcı olur. Psikoterapinin bir parçası olarak, davranışsal terapi de kullanılabilir. Bu, kişinin davranışını değiştirmek için görevler vermek ve bunları başarmasını sağlamak için teşvik eder.
Dürtü kontrol bozukluğu, kişiyi fiziksel, zihinsel ve sosyal alanlarda etkileyebilir ve bu nedenle önemli derecede ciddi olabilir. Dürtü kontrol bozukluğu, yakın zamanda uzmanlar tarafından tanımlanmış olsa da, hastalar çoğu zaman bu durumu uzun süre olmadan tedavi etmeye çalışırlar. Bir kişi dürtü kontrol bozukluğu ile karşı karşıya ise, öncelikle bir uzmana danışmalı ve gerekli olan tedaviye başlamalıdır.