Kıta plakası, bir kıtanın yüzeyinde hareket ettiği tektonik plakalara verilen addır. Tektonik plakalar, yer kabuğunu oluşturan katmanlar arasındaki alçalma ve yükselme kaynaklarıdır. Plakaların hareketinin nedeni; iç kabuğun yoğunluğu, okyanus akıntıları ve atmosferik hareketlerdir. Kıta plakası, kıtalar arasındaki hareketi ve kıtaların oluşumunu anlamak için önemlidir.
Küresel Tektonik Plakalar
Küresel tektonik plakalar, yer kabuğunu oluşturan katmanlardan oluşur. Bu plakalar, önemli doğal olayların meydana geldiği, su kenarları, deniz tabanları veya kurak ya da yağışlı alanların arasından geçen yüksek derecelere sahiptir. Plakaların bazıları kıtalar arasında, bazıları ise okyanus tabanlarındaki diplerde bulunur. Plakalar hareket eder ve zonlarının aktif oluşumuyla yeni alanlar yaratır.
Kıta Plakasının Hareketleri
Tektonik plakalar arasındaki hareketler, dünyanın yüzeyinde oluşan olayların nedeni olarak kabul edilir. Tektonik plakalar, birleşme veya ayrılma, alçalma veya yükselme şeklinde hareket eder. Plakaların birleşmesi ya da ayrılması, okyanus ya da deniz plaklarının oluşmasına neden olur. Plakaların alçalması veya yükselmesi, bölgelerin yükselmesi veya alçalmasına, çökmelere veya yanıcı bölgelerin oluşmasına neden olur.
Kıta Plakasının Önemi
Kıta plakası, kıtaların hareketinin anlaşılması için önemlidir. Kıtalar arasındaki hareket ve bölgelerdeki hareketler, deniz seviyesinin değişimlerine ve bölgelerdeki jeolojik olaylara neden olur. Aynı zamanda, insanların bölagede oluşturdukları yapıların da etkilenmesine neden olur. Kıta plakasının anlaşılması, deniz seviyesinin değişimlerinin, depremlerin, vulkonik patlamaların ve diğer jeolojik olayların tahmin edilmesi için önemlidir.
Kıta Plakasının Özeti
Küresel tektonik plakalar, yer kabuğunu oluşturacak olan katmanlardır. Plakalar arasındaki hareketler, bölgedeki olayların nedeni olarak kabul edilir. Kıta plakasının anlaşılması, deniz seviyesinin değişimlerinin, deprem ve vulkonik patlamaların tahmin edilmesi için önemlidir. Kıta plakası, kıtalar arasındaki hareketi ve kıtaların oluşumunu anlamak için önemlidir.
Kıta plakaları, litosfer adı verilen dünyamızın yüzeyindeki tektonik plakalar olarak bilinen hareketli plakalar olup dünyamızın yüzeyindeki kırılmalara, depremlere ve cüruflara neden olan olaylardır. Bu plakalar birbirlerine karşı hareketli şekilde itme ve çekme kuvvetiyle çatışırlar. Çatışma esnasında, bir kıtaya ait plaka diğerini ittiğinde, bir deprem ortaya çıkar. Kıta plakaları, yaklaşık 6-7 km kalınlığında geniş bir kıtadan oluşur ve kıtaların üstünde ve altındaki okyanus tabanlarının hareketiyle oluşur.
Kıtalar, birbirleriyle çatışan ve okyanus tabanlarının hareketine göre sürekli hareket eden kıta plakalarının üstünde yer alırlar. Bazı durumlarda, bu hareketler, birkaç saniyeden yüzyıllara kadar değişebilir. Kıta plakaları, mantos seviyesinde tektonik prosesler tarafından işlenir ve kıta tabanlarının hareketi, bu plakaların aralarındaki boşlukları doldurmak için yayılan yangın kaya ile değiş tokuş eder. Bu, kıtaların parçalanması, kayması ve birbirleriyle çatışması sonucunda oluşan okyanusların oluşumuna neden olur.
Güney Afrika, Kuzey Amerika ve Avustralya gibi, kıta plakaları üzerinde yaşayan insanlar, deprem ve okyanus tabanı hareketleri nedeniyle sık sık tehlike altında olurlar. Bu durum, kıtalarin hareketlerinin arttığı zaman, kıtalar arasındaki çatışmaların arttığı zaman, veya kıtaların üstündeki volkanik etkinin arttığı zaman ortaya çıkar. Kıta plakalarının hareketinin, dünyamızın mantosunda ve kıtalar üzerindeki okyanus tabanlarında oluşan hareketlerinin neden olduğu tehlikeli durumların önlenmesi için anlaşılması, önemlidir.