Kolesistit, safra kesenin (kolesistin) iltihaplanmasına verilen genel bir isimdir. Kolesistit, enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkan akut bir durum olabileceği gibi kronik şekilde de devam edebilir. Kronik kolesistit, safra kesesinin üzerinde sürekli yoğun bir baskı oluşturduğu ve bu nedenle kolesistin ilişkili semptomlarının devam ettiği durumdur.
Nedenleri
Kolesistitin nedenleri arasında; çoğu zaman enfeksiyon (ör. Helicobacter pylori, E. coli ve Salmonella gibi bakteriler), safra kesesinin tıkanması (ör. safra taşı) ve kolesistitin kronikleşmesine neden olan faktörler yer alır.
Belirtileri
Kolesistitin belirtileri arasında;
- Karın ağrısı
- Kusma
- Kabızlık
- Bulantı
- Uykusuzluk
- Kötü nefes kokusu
gibi semptomlar yer almaktadır.
Tanı
Kolesistitin tanısı; ağrının konumu, semptomların şiddeti, fizik muayene bulguları, kan tahlilleri ve görüntüleme testleri (ör. bilgisayarlı tomografi) kullanılarak konulur.
Kolesistit, karaciğerin sağ lobundan çıkan kanallarda dolaşan sıvının (sarı safra) saçılan eritilmesi ile oluşan safra kesesi iltihabıdır. Kolesistit çoğunlukla safra kesesinin bileşenlerindeki taşlanma nedeniyle gelişir ve sağ alt kadranda ağrıya neden olur.
Kolesistit, konjonktival enfeksiyonlardan sonra en sık görülen akut karın ağrısı nedenlerinden biridir. Taş formasyonu dışında, safra kesesinin düzensiz kasılmaları, inflamasyonu, infeksiyonu ve kronik kanama gibi diğer nedenler de kolesistiti tetikleyebilir.
Kolesistitin klasik semptomları arasında ateş, karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi sindirim sistemi semptomları, nefes darlığı, kas ağrısı ve kızarıklık gibi cilt reaksiyonları vardır. Diğer semptomlar ise şiddetli ağrı ve karında şişkinlik gibi fiziksel bulgulardır.
Kolesistitin tanısı genellikle kan ve idrar testleri ile konulur. Aynı zamanda ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme testleri de kullanılabilir. Tedavi ise genellikle ateş düşürücü ve dolaylı soğutucu ilaçlar, ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlar ile yapılır. Ayrıca, safra kesesinin cerrahi olarak çıkartılması (kolesistektomi) gerekebilir.
Kolesistit kronik hale gelmemesi için önlemler alınmalıdır. Bu nedenle, tüm safra kesesi taşlarının çıkartılması, kandaki gaz miktarının düzenlenmesi, yeterli miktarda sıvı alınması, yoğun egzersiz ve kilo alan hastaların zayıflaması gibi bazı koruyucu önlemler alınmalıdır.