Otistik spektrum bozukluğu (OSB), diğer adıyla otizm, birçok açıdan değişen ve çevre içinde ilgi göstermenin ve iletişim kurmanın zorluklarına neden olan nöro-gelişimsel bir bozukluktur. OSB, genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar. Ancak insanlar çoğu zaman okul döneminde ya da daha yaşlı yaşlarda OSB'yi fark edebilirler. OSB belirtileri ve şiddeti, her birey için farklılık gösterir. OSB'nin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
Nedenler
OSB, genetik veya çevresel faktörlerin ya da bir kombinasyonunun etkisiyle meydana gelir. Çoğu durumda bu iki faktörün birlikte etkisiyle meydana gelir. Genetik faktörler, özellikle annenin sosyal çevresi ve şartları ile ilişkili olabilir. Ayrıca, doğum öncesi annedeki bazı sağlık durumları ve ilaçların da OSB gelişimini çalışması olasıdır. Çevresel faktörler arasında, çocuğun doğum öncesi ve sonrasındaki gelişim süreci, beslenme, okul ve arkadaş çevresi ile ilişkili faktörler sayılabilir.
Belirtiler
OSB'nin belirtileri, her birey için farklılık gösterebilir. Genel olarak, OSB'li bireylerde görülen belirtiler şunları içerir:
- İletişim becerilerinde yetersizlik veya sosyal etkileşimde zorluk
- Problem çözmede zorluk
- Duygusal düzenlenmede zorluk
- Sözel ve fiziksel tepkilerin düzenlenmesinde zorluk
- Anormal sosyal etkinlikler
Tedavi Yöntemleri
OSB'nin tedavisi, her birey için farklılık gösterir. Öncelikle, özel bir hekim tarafından OSB teşhisi konulmalıdır. Hekim, OSB'li bireye en uygun tedavi yöntemlerini seçebilir. Genel olarak, OSB'nin tedavi yöntemleri şunları içerir:
- Medikal veya farmakolojik tedavi
- Beslenme terapisi
- Gelişimsel terapi
- Sosyal beceri terapisi
- Vücut terapisi
OSB'nin tedavisinin başarılı olabilmesi için, çocukluk döneminde erken teşhisin, yeterli desteğin ve tedavinin önemli olduğu unutulmamalıdır.
Otistik Spektrum Bozukluğu (OSB kişilerdeki farklıların büyük bir çoğunluğunda, sosyal iletişim, iletişimsel ve davranışsal alanlarda ortaya çıkan gelişimsel bozukluklardır. OSB, sosyal iletişim, kavrama, mesleki alandaki öğrenme ve diğer alanlarda düzensizlikler oluşturabilir. OSB, kronik bir bozukluk olarak kabul edilir ve genellikle çocukluk çağından itibaren belirtiler gösterir.OSB'nin nedenleri tam olarak bilinmese de, genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörlerin hepsinin rolü olduğu düşünülmektedir. Genetik faktörler, bebeklik çağında kişinin bağışıklık sisteminin yetersizliği, beyin hasarı veya kalıtsal hastalıkların kombinasyonu gibi faktörler arasında yer almaktadır. Biyolojik faktörler arasında, OSB'li çocuklarda beyin büyümesi ve kimyasal dengesizlikleri gibi faktörler yer almaktadır. Çevresel faktörler arasında, doğum sonrası bebeğin düzenli olarak beslenmesi, annenin hamileliği sırasında ilaç kullanması veya kimyasal maddelerin maruz kalması gibi etkenlerin OSB belirtilerini ortaya çıkarmasına yol açabileceği düşünülmektedir. Son olarak, psikolojik faktörler arasında, çocuğun aile içi çatışmaları ya da yoğun stres durumları gibi faktörlerin önemli olduğu düşünülmektedir.
OSB'nin belirtileri, yaşa ve cinsiyete göre değişim gösterir ve kişiden kişiye farklılık gösterir. Genellikle, çocuklar durdurulamaz veya sıkıcı davranışlar sergilerler, soruları tekrarlarlar, konuşma becerilerinde gecikme gösterirler veya uygunsuz çevre ile etkileşim kurmak zorunda kalırlar. Ayrıca, OSB'li çocuklarda zihinsel gerileme, göz hareketlerinde bozukluk, meraklı hareketler, çevresel seslerden etkilenme, göz temasının kurulamaması veya simgesel konuşmada gecikme gibi davranışlar gözlemlenebilir. Yetişkinlerde, OSB'nin belirtileri, sosyal iletişim becerilerinde güçlükler, uyum bozuklukları, duygusal durum bozuklukları gibi davranışlar olabilir.
OSB'ni tedavi etmek için, psikolojik, fiziksel ve mesleki alanlarda çeşitli tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Medikal tedavi, ilaçlar, beslenme veya sağlık problemlerinin uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Psikolojik tedavi, psikoterapi, öz bakım, refleksoloji, akupunktur ve diğer tüm tedavi yöntemleri dahil olmak üzere çeşitli terapi yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Fiziksel terapi, fiziksel egzersizleri, masaj terapisi, terapi hamamları, engellilik ürünlerinin kullanımı gibi farklı türleri içermektedir. Mesleki terapi, etkinlikleri, kariyer planlamayı ve çeşitli meslekleri öğrenmeyi içerir. Bu yöntemlerin bazıları birlikte kullanılabilir veya tek başına kullanılabilir.
OSB'li kişilerin üzerindeki etkiyi azaltmak için, destek ve yardım uygulamalarının yoğun olarak kullanılması gerekmektedir. Aileler, sosyal destekleri, öğretmenleri, sağlık çalışanları ve diğer kişilerin eğitimli profesyonellerden yardım almaları önerilmektedir. Aileler, kendilerini OSB'li çocuklar hakkında daha fazla eğitmek ve onlara istedikleri desteği ve yardımı sağlamak için kapsamlı bir plan oluşturmalıdırlar.